Είναι κακό να συνομιλείς ή ακόμη και να συνάπτεις συμμαχίες με κάποιον που σου έχει προξενήσει κακό στο παρελθόν;
Πριν μας απαντήσει ο Τσίπρας για το ταξίδι του στις ΗΠΑ, ας μας απαντήσει ο Δημοσθένης για το ζήτημα των Ροδίων.
Ο Δημοσθένης και οι Ρόδιοι
Οι Αθηναίοι λοιπόν ήταν σύμμαχοι με τους Ροδίους και είχαν ανεπτυγμένες εμπορικές και πολιτικές σχέσεις μεταξύ τους.
Κάποια στιγμή οι Ρόδιοι τσαντίστηκαν με τους Αθηναίους, θεωρώντας -δικαίως- πως εκείνοι τους εκμεταλλεύονταν.
Έτσι, οι Ρόδιοι διέκοψαν τη συμμαχική σχέση με τους Αθηναίους και στη Ρόδο επικράτησαν πολιτικές δυνάμεις φιλο-ολιγαρχικές, οι οποίες σε συμμαχία με κάποιες από τις δημοκρατικές ήρθαν σε επαφή με τον σατράπη της Καρίας, Μαύσωλο, ο οποίος είχε εχθρικά συμφέροντα ενάντια στις ελληνικές πόλεις και δη στην Αθήνα.
Διεξήγαγαν σκληρό πόλεμο οι Ρόδιοι εναντίον των Αθηναίων (το λεγόμενο "συμμαχικό πόλεμο"), ο οποίος προκάλεσε τελικά μεγάλες συμφορές στην Αθήνα και έκτοτε οι Αθηναίοι δεν ήθελαν ούτε να ξανακούσουν για Ροδίους. Τους μισούσαν.
Η συμμαχία των Ροδίων με την Καρία έληξε άδοξα, καθώς οι Κάρες εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση και εγκατέστησαν καρικές φρουρές μέσα στη Ρόδο, δηλαδή την κατέκτησαν.
Παρά την κατάκτηση αυτή, η ολιγαρχική πτέρυγα των Ροδίων εξακολουθούσε να υποστηρίζει, διά της ανοχής της, την Καρία και την υποδούλωση της χώρας τους σε αυτήν.
Μια αντιπροσωπία των δημοκρατικών όμως, πιεσμένη από τις καταστάσεις, παρέκαμψε την έχθρα και κατέφυγε στην Αθήνα ζητώντας τη βοήθειά της για να διώξουν τους Κάρες κατακτητές απ' το νησί.
Ναι, κατέφυγαν στον πρώην εχθρό τους, με τον οποίο πριν λίγα μόλις χρόνια είχαν πολεμήσει σκληρά.
Οι Αθηναίοι επηρεασμένοι σαφώς από τις συμφορές του πρόσφατου πολέμου είδαν με χαιρεκακία τους εχθρούς τους να σέρνονται στα πόδια τους για βοήθεια, αλλά φυσικά, επηρεασμένοι από το αντιροδιακό τους συναίσθημα, ήταν πολύ αρνητικοί στην αποστολή οποιασδήποτε βοήθειας στη Ρόδο.
Ένα πολύ μεγάλο πολιτικό μυαλό όμως, ο Δημοσθένης, βγήκε στην Εκκλησία του Δήμου και πρότεινε στους συμπολίτες του να σκεφτούν με βάση τη λογικη και όχι το συναίσθημα.
Εν ολιγοις τους κάλεσε να παραβλέψουν το δικαιολογημένο μίσος τους για τους Ροδίους και να πράξουν σύμφωνα με τα συμφέροντα της δικής τους χώρας και μόνον.
Τους ανέλυσε μετά για ποιους λόγους θεωρούσε ότι η εκκαθάριση του Αιγαίου από τους συμμάχους των Περσών, Κάρες, αποτελούσε ζήτημα ζωτικού συμφέροντος για τη δική τους υπόσταση και ότι η συμμαχία με τους Ροδίους, ανεξαρτήτως της παλαιάς έχθρας, θα απέβαινε ευεργετική σ' αυτήν τη συγκυρία για τους Αθηναίους.
Ο Δημοσθένης, παρά τον ιδιαίτερα κατηρτισμένο λόγο του, δεν κατάφερε να πείσει τους συμπολίτες του να αποστείλουν βοήθεια στη Ρόδο.
Το θυμικό υπερίσχυσε του λογικού.
Αποτέλεσμα;
Κι οι δυο έχασαν.
Η Αθήνα, δρώντας με αυτόν τον τρόπο, συναισθηματικά δηλαδή, δεν κατάφερε ποτέ να δυναμώσει ξανά, με αποτέλεσμα να μην μπορέσει αργότερα να αντισταθεί στην επέλαση των εχθρών της δημοκρατίας, Μακεδόνων, και να τελειώσει έτσι άδοξα η θαυμαστή περίοδος της κλασικής αρχαιότητας, της φιλοσοφίας, της τέχνης, της επιστήμης και των γραμμάτων.
Η Ρόδος παρέμεινε υπόδουλη στους Κάρες για πολλά χρόνια ακόμη και ελευθερώθηκε απ' αυτούς μόνον όταν το Καρικό κράτος, όπως και το Περσικό, καταλύθηκε από τις ορδές του Αλεξάνδρου.
Συμπεράσματα
Τι συμπεράσματα βγαίνουν από αυτήν την ιστορία;
Ο καθένας ας βγάλει τα δικά του.
Εγώ θα σας πω τα δικά μου.
Η πολιτική δεν είναι ευθεια γραμμή και δεν είναι πεδίο συναισθηματισμών.
Η πολιτική είναι βρώμικη γιατί έχεις να κάνεις με εχθρούς, συνωμοσίες, πολέμους, εκμεταλλεύσεις, συμμαχίες και αποσκιρτήσεις, λεφτά, εξουσία και δύναμη.
Ακόμη κι αν εσύ στο δικό σου κράτος καταφέρεις να χτίσεις μια κοινωνία αγγελικά πλασμένη, χωρίς βία και εκμετάλλευση, αυτό δε σημαίνει πως θα συμβεί ταυτόχρονα το ίδιο σε όλα τα υπόλοιπα κράτη και επομένως, προκειμένου να επιβιώσεις, πρέπει να μάθεις να παιζεις με τους όρους του παιχνιδιού, τους οποίους ορίζουν οι δυνατοί.
Όπως είδαμε παραπάνω, και οι Αθηναίοι έχασαν που στην πλειοψηφία τους ακολούθησαν το αντιροδιακό τους συναίσθημα, αλλά και οι Ρόδιοι έχασαν που δεν πλειοψήφισε η τάση αιτήματος βοήθειας προς τους Αθηναίους, λόγω του αντιαθηναϊσμού τους.
Έρχονται λοιπόν στιγμές που πρέπει να αποφασίσεις κάτι που αντιβαίνει στους ηθικούς σου κανόνες, αλλά θεωρείς ότι είναι το συμφέρον για την πολιτεία σου.
Το συμφέρον για την πολιτεία σου, και επομένως και για το λαό της, είναι ανεξάρτητο συναισθηματισμών.
Πολλές φορές μπορεί τη δυνατότητα να ζήσεις καλύτερα να στην προσφέρει μια ευκαιριακή συμμαχία με κάποιον που πάντοτε φάνταζε αντίπαλος.
Θα μου πείτε "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα;"
Θα σας απαντήσω: "πολλές φορές, ναι! Αρκεί τα μέσα να μην αλλάξουν τελείως το σκοπό".
Τι εννοώ;
Ναι, μπορείς να συμμαχήσεις και με το διάβολο, αν κρίνεις με βάση τη λογική και τα υπάρχοντα δεδομένα, ότι αυτό είναι το καλύτερο για τη χώρα σου.
Αρκεί να έχεις σταθμίσει σωστά τα δεδομένα, να έχεις σχεδιάσει σωστά αυτό το νταλαβέρι με το "διάβολο" και φυσικά να έχεις στο νου σου συνεχώς ότι αυτός ο "διάβολος" θα έχει πάντα στο νου του να σου τη φέρει. Επομένως θα πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός στις παραχωρήσεις που του κάνεις.
Ο Τσίπρας στις ΗΠΑ
Αναφέρομαι με όλα τα παραπάνω στην επίσκεψη Τσίπρα στις ΗΠΑ.
Καλώς ή κακώς, οι Έλληνες όταν μας δόθηκε η ευκαιρία (Μάιος 2011 - Φεβρουάριος 2012) δεν επαναστατήσαμε και αντί να περάσουμε τον Ρουββίκωνα της αντίστασης, περάσαμε το κατώφλι του σαλονιού μας και επιστρέψαμε στη μικροαστική μας παθητικότητα.
Κι αφού δεν επιλέξαμε επανάσταση, αυτό που απομένει είναι μια πολιτική λύση.
Κι ακόμη κι εκεί η πλειοψηφία, κατάφερνοντας έστω μια πύρρειο νίκη, εξέλεξε μέσω εκλογών τη συνέχιση των Μνημονίων, αναδεικνύοντας τη ΝΔ κυβέρνηση, παρέα με ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, εισάγοντας δε στην κεντρική πολιτική σκηνή και τη ναζιστική συμμορία.
Στην πλειοψηφία μας αυτοί που αντιτασσόμαστε στην πολιτική των Μνημονίων επιλέξαμε σ' αυτή τη φάση ως φορέα αυτής της πολιτικής λύσης τον ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν καταφέραμε να τον φέρουμε στην κυβέρνηση, αλλά του δώσαμε τη δύναμη να ορίζει τις παρούσες, αλλά κυρίως τις μελλοντικές εξελίξεις.
Ο Τσίπρας λοιπόν κάνει το αυτονόητο: συναντιέται μ' αυτούς που θα κληθεί να συναντηθεί έτσι κι αλλιώς όταν αναλάβει το ρόλο του πρωθυπουργού.
Αντιπαραθέτει τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και την κατάσταση καταστροφής που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία με τα οικονομικίστικα σχέδια επί χάρτου που καταστρώνουν τα παγκόσμια οικονομικά κέντρα.
Και ουσιαστικά τι επιχειρεί να κάνει;
Να εκμεταλλευτεί τη διαμάχη ΗΠΑ-Γερμανίας στην ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική και να εμφανίσει εαυτόν ως ένα πιθανό στρατηγικό σύμμαχο των ΗΠΑ, ως ένα Δούρειο Ίππο, εντός της Ευρωζώνης.
Αυτό βέβαια είναι ρίσκο και θέλει λεπτούς χειρισμούς για να αποδώσει, γιατί αν ο Μπράουν, ο Φίσερ κι ο Κραφτ (ΗΠΑ και ΕΕ) ξανασμίξουν γρήγορα, τότε επιεικώς... τη γάμησαν ο Πέτρος, ο Γιόχαν κι ο Φραντς!
(εμείς δηλαδή...)
Αλλά είναι πιθανό αυτή η κίνηση συμμαχίας με τις ΗΠΑ να αποδώσει καρπούς και να ανακοπεί η πορεία καταστροφής που επιβάλλει εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια η ΕΕ. Λέω "τουλάχιστον" διότι το Σύμφωνο Σταθερότητας και τα λοιπά ευρω-νομοθετήματα προϋπάρχουν πολύ των Μνημονίων.
Τονίζω ότι είναι πιθανό και όχι βέβαιο, αλλά στην πολιτική το ρίσκο είναι μεγάλη ιστορία.
Όπως κάποτε αντιπαρατάσσονταν οι φιλογερμανοί του Βασιλέως Κωνσταντίνου Α' και οι φιλογάλλοι του Λευτέρη Βενιζέλου, επικράτησε με δυσκολία η στάση του δεύτερου και ευτυχώς το ρίσκο του έπιασε, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να προσδεθεί, εκ του αποτελέσματος, στο άρμα των νικητών και να ελευθερώσει, στο τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, ως και τη Σμύρνη.
Να έχουμε ή να μην έχουμε συμμάχους;
Αφού λοιπόν δεν έγινε επανάσταση, οι πολιτικές λύσεις δεν είναι και πολλές.
Και θα ήταν ανόητο να πιστεύει κανείς πως μπορεί η Ελλάδα να κάνει του κεφαλιού της μέσα σε ένα τέτοιο παγκόσμιο σκηνικό, όταν μάλιστα γνωρίζουμε πως η κατάρρευση της Ελλάδας μπορεί να προκαλέσει παγκόσμια οικονομική καταστροφή. Μπορεί και όχι, βέβαια. Όλα σχετικά είναι.
Ακόμη και η εθνική αντίσταση ενάντια στα γερμανικά στρατεύματα κατοχής δε θα μπορούσε να αποδώσει καρπούς, εάν δεν υπήρχε η ευκαιριακή τότε σύμπραξη του κομμουνιστικού ΕΑΜ με τις δυνάμεις της καπιταλιστικής Αγγλίας και της Αυστραλίας. Ο κοινός ναζιστικός εχθρός ένωσε τότε ευκαιριακά ετερόκλητες δυνάμεις.
Γοργοπόταμος, η σύμπραξη ΕΑΜ και Άγγλων
Και ποιοι μπορεί να είναι σήμερα οι στρατηγικοί σύμμαχοι;
Δεν είναι και πολλοί, δυστυχώς.
Είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα.
Τις λύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης τις βιώνουμε στο πετσί μας και αυτήν έχει επιλέξει ως σύμμαχο η κυβέρνησή μας.
Η Ρωσία δεν είναι διατεθειμένη να βοηθήσει μόνη της, χωρίς τη συμμετοχή της Ευρώπης και αυτό το βλέπουμε και στην πολύ πιο εύκολη και φτηνότερη οικονομικά υπόθεση της Κύπρου, όπου δέχεται να χρηματοδοτήσει με όρο την υπαγωγή της χώρας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης.
Η Κίνα, αν και έχει την οικονομική δύναμη, βλέπουμε πως δεν κάνει καμία τέτοια κίνηση προς καμία χώρα. Αρκείται σε επενδύσεις, όχι όμως σε χρηματοδότηση και οικονομική-πολιτική στήριξη μιας χώρας στην Ευρώπη.
Και αν προσθέσουμε εδώ και έναν τελευταίο (και πιο αδύναμο) πιθανό στρατηγικό σύμμαχο, τη Λατινική Αμερική, αυτή λόγω της κρίσης δυστυχώς βιώνει την ανακοπή της ανοδικής της πορείας και επιπλέον η κατάσταση της υγείας του Τσάβες, της πρωταγωνιστικής φιγουρας δηλαδή της Μπολιβαριανής συμμαχίας, αλλά και τα προβλήματα στη Αργεντινή καθιστούν πολύ δύσκολη έως ανέφικτη την πρόσδεσή μας σε αυτό το άρμα, κίνηση που θα ήταν εξάλλου εξαρχής πολύ δύσκολη.
Επομένως απομένουν μόνο οι ΗΠΑ. Και αποτελεί ευνοϊκή συγκυρία η ύπαρξη του Ομπάμα, ο οποίος κινείται στα όρια της συστημικής διαχείρισης μέσα στη μητρόπολη του Καπιταλισμού. Ο Ομπάμα, για τα δεδομένα των ΗΠΑ, είναι... ημιακραίος κομμουνιστής!
Η εναπομείνασα λύση, αν αρνηθούμε και τις ΗΠΑ, είναι να ακολουθήσουμε ως χώρα καρμπονάρικες λογικές του τύπου "παρά προστάτας να 'χωμεν", λογικές που προϋποθέτουν όμως ένα λαό... στα όπλα!
Και αυτός ο λαός δεν υπάρχει. Αλλά και αν ύπάρξει, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι ως λαός και για τις συνέπειες αυτής της πολιτικής.
Και επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω ιδιαιτέρως για κάτι τέτοιο.
Αλλά τελοσπάντων, όπως έχουμε πει και ξαναπεί, αν θέλουμε να κάνουμε επανάσταση δε χρειαζόμαστε σε κάτι τον ΣΥΡΙΖΑ. Την κάνουμε και μόνοι μας.
Η επιλογή του όμως από μας είναι μια επιλογή πολιτικής διαχείρισης της κρίσης, ελπίζοντας πως η λύση που θα βρει θα είναι, συγκριτικά έστω με την παρούσα κατάσταση, προς όφελός μας.
Δεν μπορεί λοιπόν να τίθεται ζήτημα αν πρέπει ή όχι να συναντιέται κανείς με τον άλλοτε εχθρό του.
Αλλά πρέπει να αναλογιστούμε αν και με ποιους τρόπους μπορούμε να εξασφαλίσουμε οφέλη από τη συγκυριακή αυτή συμμαχία.
Αντί να εμμένουμε στις συναισθηματικές μας επιταγές του αντιαμερικανισμού, καλό είναι να παρακολουθούμε και να κρίνουμε το περιεχόμενο, τις στοχεύσεις και τα ενδεχόμενα οφέλη ή ζημιές από αυτήν την ελληνο-αμερικανική στρατηγική προσέγγιση.
Και βάσει αυτών και μόνο να κρίνουμε θετικά ή αρνητικά την πολιτική αυτή πράξη.
Τα όσα είπε ο Τσίπρας στις ΗΠΑ και τα όσα άκουσε είναι το μείζον.
Εμένα, προσωπικά, με ικανοποίησε η στάση του εκεί, αφού διατήρησε τις θέσεις του για ακύρωση των Μνημονίων, για μια συνολική επαναδιαπραγμάτευση των δανειάκών συμβάσεων και του χρέους, και κυρίως για άμεσο τερματισμό των πολιτικών ανισομερούς λιτότητας στη χώρα μας και στην Ευρώπη εν γένει.
Επίσης υπερασπίστηκε καθαρά και χωρίς ατερίσκους το δίκιο των απεργιών, "στενοχωρώντας" τους συνομιλητές του.
Να προσθέσουμε ότι δεν έπεσε στη λούμπα κάποιων γραφικών Σκοπιανών που μάταια προσπάθησαν να αποσπάσουν τη λέξη "Μακεδονία" απ' τα χείλη του. Μάλλον παρακολουθούν πολύ Κεδίκογλου αυτοί...
Μέχρι και για τα κυριαρχικά δικαιώματα στην ΑΟΖ μίλησε για πρώτη φορά, πράγμα που δεν είχε κάνει ποτέ μέχρι σήμερα εδώ.
Το αν είναι ορθές αυτές οι λύσεις είναι ένα ζήτημα βεβαίως.
Αλλά δεν μπορεί να πει κάποιος πως άλλαξε τις απόψεις του εκεί.
Καλά ή άσχημα, όμως αναμφισβήτητα, τα ίδια λέει κι εδώ, τα ίδια είπε κι εκεί.
Και είναι πολύ σημαντική η διακοίνωση και νομιμοποίηση των θέσεων αυτών μέσα στο στόμα του λύκου, θέσεων οι οποίες εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού και δη του αποκλεισμένου από τη νεοφιλελεύθερη εξουσία.
Με την προσέγγιση των ΗΠΑ, πουλάμε τους Παλαιστίνιους και τους, όπου Γης, κατατρεγμένους;
Κι αν οι ΗΠΑ είναι με το Ισραήλ και ενάντια στην Παλαιστίνη, αυτό στην παρούσα φάση δε με απασχολεί.
Όπως προφανώς δεν απασχολεί κανέναν Παλαιστίνιο η στάση των ΗΠΑ προς την Ελλάδα.
Και προφανώς δεν κρίνει κανείς Παλαιστίνιος τις πολιτικές του ηγεσίες από τη στάση τους στο ελληνικό, το ιρλανδικό ή το... καταλανικό ζήτημα.
Ούτε βέβαια θα θυσιάσει μια πιθανότητα επίλυσης του δικού του προβλήματος, επικαλούμενος τους όπου γης κατατρεγμένους!
Όταν η χώρα σου βρίσκεται στη δίνη της κρίσης, στο επίκεντρο του παγκόσμιου οικονομικού σεισμού, το πρώτο μέλημά σου δεν μπορεί να είναι η Παλαιστίνη, αλλά η Ελλάδα.
Αν βάλλεις κατά του κάθε Τσίπρα, με πρόσχημα ότι "πούλησε" τους Παλαιστινίους, και όχι με βάση τα ελληνικά ζητήματα, τότε οι βολές σου δεν προβάλλουν την πραγματική σου κριτική επί των πράξεων και επιλογών του, αλλά αποτελούν είτε εφηβική παρορμητικότητα, ασύμβατη με το σοβαρότατο διακύβευμα, είτε προαποφασισμένη πολεμική εναντίον του και επομένως δεν αποτελούν σημείο σοβαρού διαλόγου.
Οι επικριτές λοιπόν της συνάντησης Τσίπρα με ιθύνοντες των ΗΠΑ ας αναλογιστούν αν ακόμη κι ο Αραφάτ, ο μόνος σοβαρός ηγέτης των Παλαιστινίων, δεν είχε κανένα πρόβλημα να πάει στον Λευκό Οίκο και να διαπραγματευτεί το ζήτημα με τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Ασφαλώς και δεν ήταν προδότης ούτε πούλησε τους συμπατριώτες του.
Αλλά έτσι είναι η πολιτική: πρέπει να συναντιέσαι με όλους, για να κερδίσεις το μεγαλύτερο δυνατό όφελος για την πατρίδα σου.
Ζημιά είναι η Χαμάς. Όχι ο Αραφάτ που προσπάθησε να δώσει λύση.
Η Χαμάς, που η πολιτική της επιβίωση εξαρτάται από το αίμα που χύνεται, αποκαλούσε τον Αραφάτ προδότη, επειδή συναντιόταν, αναζητώντας λύση, με τον Αμερικανό και τον Ισραηλινό πρόεδρο, τους παράγοντες δηλαδή που είναι οι μόνοι που επηρεάζουν τη δυνατότητα εύρεσης λύσης.
Κατ' αυτούς (δηλ. τη Χαμάς) ο Αραφάτ θα έπρεπε να ζωστεί με... εκρηκτικά και να ανατιναχθεί εντός του Λευκού Οίκου. Και χέστηκε η φοράδα στ' αλώνι για τα παγκόσμια καπιταλιστικά συμφέροντα, αν το 'κανε κιόλας αυτός κάποια στιγμή. Λέτε να λυνόταν το πρόβλημα έτσι;
Ο Αραφάτ όμως επιχείρησε να σταματήσει το αίμα και να δοθεί μια λύση δίκαιη ή λιγότερο δίκαιη, που όμως θα σταματούσε τον αφανισμό και τη γενοκτονία του λαού του.
Κι αυτόν στην αρχή οι Δυτικοί τον έλεγαν "Τρομοκράτη", αλλά κατάφερε με τη στάση του να νομιμοποιήσει την παρουσία του παλαιστινιακού λαού στο διεθνές σκηνικό και στην πατρογονική τους γη. Η νομιμοποίηση αυτή (για όποιον έχει διαβάσει ιστορία) είναι το κλειδί της λύσης.
Όταν νομιμοποιείται η ύπαρξή σου και το έννομο συμφέρον σου σ' εκείνο το κομμάτι γης, τότε αργά ή γρήγορα, θα αποκτήσεις και το κράτος σου.
Και έτσι ο Αραφάτ, με τις συναντήσεις του και τη διεθνή του παρουσία, έβαλε το νερό στο αυλάκι για να λυθεί κάποια στιγμή το θέμα της χώρας του με κάποιο τρόπο. Και αυτά τα θέματα, όπως γνωρίζουμε, δε λύνονται απ' τη μια μέρα στην άλλη.
Και ήδη και μετά το θάνατο του Αραφάτ, χάρη στις ενέργειές του, έχουν γίνει κάποια βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση και αργά ή γρήγορα θα δοθεί κάποια λύση.
Έτσι και κάθε Έλληνας πολιτικός ηγέτης που θέλει να δώσει μια λύση στο ελληνικό πρόβλημα, οφείλει να συναντηθεί και να ξανασυναντηθεί με όλους τους εμπλεκόμενους στο ζήτημα και φυσικά με όλους τους παράγοντες του διεθνούς σκηνικού που επηρεάζουν, θέλουν ή μπορούν να επηρεάσουν τις μελλοντικές εξελίξεις στη χώρα μας.
Κι αυτό δε λέγεται προδοσία.
Λέγεται απλώς πολιτική.
Μαζεστιξ
Πριν μας απαντήσει ο Τσίπρας για το ταξίδι του στις ΗΠΑ, ας μας απαντήσει ο Δημοσθένης για το ζήτημα των Ροδίων.
Ο Δημοσθένης και οι Ρόδιοι
Οι Αθηναίοι λοιπόν ήταν σύμμαχοι με τους Ροδίους και είχαν ανεπτυγμένες εμπορικές και πολιτικές σχέσεις μεταξύ τους.
Κάποια στιγμή οι Ρόδιοι τσαντίστηκαν με τους Αθηναίους, θεωρώντας -δικαίως- πως εκείνοι τους εκμεταλλεύονταν.
Έτσι, οι Ρόδιοι διέκοψαν τη συμμαχική σχέση με τους Αθηναίους και στη Ρόδο επικράτησαν πολιτικές δυνάμεις φιλο-ολιγαρχικές, οι οποίες σε συμμαχία με κάποιες από τις δημοκρατικές ήρθαν σε επαφή με τον σατράπη της Καρίας, Μαύσωλο, ο οποίος είχε εχθρικά συμφέροντα ενάντια στις ελληνικές πόλεις και δη στην Αθήνα.
Διεξήγαγαν σκληρό πόλεμο οι Ρόδιοι εναντίον των Αθηναίων (το λεγόμενο "συμμαχικό πόλεμο"), ο οποίος προκάλεσε τελικά μεγάλες συμφορές στην Αθήνα και έκτοτε οι Αθηναίοι δεν ήθελαν ούτε να ξανακούσουν για Ροδίους. Τους μισούσαν.
Η συμμαχία των Ροδίων με την Καρία έληξε άδοξα, καθώς οι Κάρες εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση και εγκατέστησαν καρικές φρουρές μέσα στη Ρόδο, δηλαδή την κατέκτησαν.
Παρά την κατάκτηση αυτή, η ολιγαρχική πτέρυγα των Ροδίων εξακολουθούσε να υποστηρίζει, διά της ανοχής της, την Καρία και την υποδούλωση της χώρας τους σε αυτήν.
Μια αντιπροσωπία των δημοκρατικών όμως, πιεσμένη από τις καταστάσεις, παρέκαμψε την έχθρα και κατέφυγε στην Αθήνα ζητώντας τη βοήθειά της για να διώξουν τους Κάρες κατακτητές απ' το νησί.
Ναι, κατέφυγαν στον πρώην εχθρό τους, με τον οποίο πριν λίγα μόλις χρόνια είχαν πολεμήσει σκληρά.
Οι Αθηναίοι επηρεασμένοι σαφώς από τις συμφορές του πρόσφατου πολέμου είδαν με χαιρεκακία τους εχθρούς τους να σέρνονται στα πόδια τους για βοήθεια, αλλά φυσικά, επηρεασμένοι από το αντιροδιακό τους συναίσθημα, ήταν πολύ αρνητικοί στην αποστολή οποιασδήποτε βοήθειας στη Ρόδο.
Ένα πολύ μεγάλο πολιτικό μυαλό όμως, ο Δημοσθένης, βγήκε στην Εκκλησία του Δήμου και πρότεινε στους συμπολίτες του να σκεφτούν με βάση τη λογικη και όχι το συναίσθημα.
Εν ολιγοις τους κάλεσε να παραβλέψουν το δικαιολογημένο μίσος τους για τους Ροδίους και να πράξουν σύμφωνα με τα συμφέροντα της δικής τους χώρας και μόνον.
Τους ανέλυσε μετά για ποιους λόγους θεωρούσε ότι η εκκαθάριση του Αιγαίου από τους συμμάχους των Περσών, Κάρες, αποτελούσε ζήτημα ζωτικού συμφέροντος για τη δική τους υπόσταση και ότι η συμμαχία με τους Ροδίους, ανεξαρτήτως της παλαιάς έχθρας, θα απέβαινε ευεργετική σ' αυτήν τη συγκυρία για τους Αθηναίους.
Ο Δημοσθένης, παρά τον ιδιαίτερα κατηρτισμένο λόγο του, δεν κατάφερε να πείσει τους συμπολίτες του να αποστείλουν βοήθεια στη Ρόδο.
Το θυμικό υπερίσχυσε του λογικού.
Αποτέλεσμα;
Κι οι δυο έχασαν.
Η Αθήνα, δρώντας με αυτόν τον τρόπο, συναισθηματικά δηλαδή, δεν κατάφερε ποτέ να δυναμώσει ξανά, με αποτέλεσμα να μην μπορέσει αργότερα να αντισταθεί στην επέλαση των εχθρών της δημοκρατίας, Μακεδόνων, και να τελειώσει έτσι άδοξα η θαυμαστή περίοδος της κλασικής αρχαιότητας, της φιλοσοφίας, της τέχνης, της επιστήμης και των γραμμάτων.
Η Ρόδος παρέμεινε υπόδουλη στους Κάρες για πολλά χρόνια ακόμη και ελευθερώθηκε απ' αυτούς μόνον όταν το Καρικό κράτος, όπως και το Περσικό, καταλύθηκε από τις ορδές του Αλεξάνδρου.
Συμπεράσματα
Τι συμπεράσματα βγαίνουν από αυτήν την ιστορία;
Ο καθένας ας βγάλει τα δικά του.
Εγώ θα σας πω τα δικά μου.
Η πολιτική δεν είναι ευθεια γραμμή και δεν είναι πεδίο συναισθηματισμών.
Η πολιτική είναι βρώμικη γιατί έχεις να κάνεις με εχθρούς, συνωμοσίες, πολέμους, εκμεταλλεύσεις, συμμαχίες και αποσκιρτήσεις, λεφτά, εξουσία και δύναμη.
Ακόμη κι αν εσύ στο δικό σου κράτος καταφέρεις να χτίσεις μια κοινωνία αγγελικά πλασμένη, χωρίς βία και εκμετάλλευση, αυτό δε σημαίνει πως θα συμβεί ταυτόχρονα το ίδιο σε όλα τα υπόλοιπα κράτη και επομένως, προκειμένου να επιβιώσεις, πρέπει να μάθεις να παιζεις με τους όρους του παιχνιδιού, τους οποίους ορίζουν οι δυνατοί.
Όπως είδαμε παραπάνω, και οι Αθηναίοι έχασαν που στην πλειοψηφία τους ακολούθησαν το αντιροδιακό τους συναίσθημα, αλλά και οι Ρόδιοι έχασαν που δεν πλειοψήφισε η τάση αιτήματος βοήθειας προς τους Αθηναίους, λόγω του αντιαθηναϊσμού τους.
Έρχονται λοιπόν στιγμές που πρέπει να αποφασίσεις κάτι που αντιβαίνει στους ηθικούς σου κανόνες, αλλά θεωρείς ότι είναι το συμφέρον για την πολιτεία σου.
Το συμφέρον για την πολιτεία σου, και επομένως και για το λαό της, είναι ανεξάρτητο συναισθηματισμών.
Πολλές φορές μπορεί τη δυνατότητα να ζήσεις καλύτερα να στην προσφέρει μια ευκαιριακή συμμαχία με κάποιον που πάντοτε φάνταζε αντίπαλος.
Θα μου πείτε "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα;"
Θα σας απαντήσω: "πολλές φορές, ναι! Αρκεί τα μέσα να μην αλλάξουν τελείως το σκοπό".
Τι εννοώ;
Ναι, μπορείς να συμμαχήσεις και με το διάβολο, αν κρίνεις με βάση τη λογική και τα υπάρχοντα δεδομένα, ότι αυτό είναι το καλύτερο για τη χώρα σου.
Αρκεί να έχεις σταθμίσει σωστά τα δεδομένα, να έχεις σχεδιάσει σωστά αυτό το νταλαβέρι με το "διάβολο" και φυσικά να έχεις στο νου σου συνεχώς ότι αυτός ο "διάβολος" θα έχει πάντα στο νου του να σου τη φέρει. Επομένως θα πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός στις παραχωρήσεις που του κάνεις.
Ο Τσίπρας στις ΗΠΑ
Αναφέρομαι με όλα τα παραπάνω στην επίσκεψη Τσίπρα στις ΗΠΑ.
Καλώς ή κακώς, οι Έλληνες όταν μας δόθηκε η ευκαιρία (Μάιος 2011 - Φεβρουάριος 2012) δεν επαναστατήσαμε και αντί να περάσουμε τον Ρουββίκωνα της αντίστασης, περάσαμε το κατώφλι του σαλονιού μας και επιστρέψαμε στη μικροαστική μας παθητικότητα.
Κι αφού δεν επιλέξαμε επανάσταση, αυτό που απομένει είναι μια πολιτική λύση.
Κι ακόμη κι εκεί η πλειοψηφία, κατάφερνοντας έστω μια πύρρειο νίκη, εξέλεξε μέσω εκλογών τη συνέχιση των Μνημονίων, αναδεικνύοντας τη ΝΔ κυβέρνηση, παρέα με ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, εισάγοντας δε στην κεντρική πολιτική σκηνή και τη ναζιστική συμμορία.
Στην πλειοψηφία μας αυτοί που αντιτασσόμαστε στην πολιτική των Μνημονίων επιλέξαμε σ' αυτή τη φάση ως φορέα αυτής της πολιτικής λύσης τον ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν καταφέραμε να τον φέρουμε στην κυβέρνηση, αλλά του δώσαμε τη δύναμη να ορίζει τις παρούσες, αλλά κυρίως τις μελλοντικές εξελίξεις.
Ο Τσίπρας λοιπόν κάνει το αυτονόητο: συναντιέται μ' αυτούς που θα κληθεί να συναντηθεί έτσι κι αλλιώς όταν αναλάβει το ρόλο του πρωθυπουργού.
Αντιπαραθέτει τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και την κατάσταση καταστροφής που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία με τα οικονομικίστικα σχέδια επί χάρτου που καταστρώνουν τα παγκόσμια οικονομικά κέντρα.
Και ουσιαστικά τι επιχειρεί να κάνει;
Να εκμεταλλευτεί τη διαμάχη ΗΠΑ-Γερμανίας στην ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική και να εμφανίσει εαυτόν ως ένα πιθανό στρατηγικό σύμμαχο των ΗΠΑ, ως ένα Δούρειο Ίππο, εντός της Ευρωζώνης.
Αυτό βέβαια είναι ρίσκο και θέλει λεπτούς χειρισμούς για να αποδώσει, γιατί αν ο Μπράουν, ο Φίσερ κι ο Κραφτ (ΗΠΑ και ΕΕ) ξανασμίξουν γρήγορα, τότε επιεικώς... τη γάμησαν ο Πέτρος, ο Γιόχαν κι ο Φραντς!
(εμείς δηλαδή...)
Αλλά είναι πιθανό αυτή η κίνηση συμμαχίας με τις ΗΠΑ να αποδώσει καρπούς και να ανακοπεί η πορεία καταστροφής που επιβάλλει εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια η ΕΕ. Λέω "τουλάχιστον" διότι το Σύμφωνο Σταθερότητας και τα λοιπά ευρω-νομοθετήματα προϋπάρχουν πολύ των Μνημονίων.
Τονίζω ότι είναι πιθανό και όχι βέβαιο, αλλά στην πολιτική το ρίσκο είναι μεγάλη ιστορία.
Όπως κάποτε αντιπαρατάσσονταν οι φιλογερμανοί του Βασιλέως Κωνσταντίνου Α' και οι φιλογάλλοι του Λευτέρη Βενιζέλου, επικράτησε με δυσκολία η στάση του δεύτερου και ευτυχώς το ρίσκο του έπιασε, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να προσδεθεί, εκ του αποτελέσματος, στο άρμα των νικητών και να ελευθερώσει, στο τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, ως και τη Σμύρνη.
Να έχουμε ή να μην έχουμε συμμάχους;
Αφού λοιπόν δεν έγινε επανάσταση, οι πολιτικές λύσεις δεν είναι και πολλές.
Και θα ήταν ανόητο να πιστεύει κανείς πως μπορεί η Ελλάδα να κάνει του κεφαλιού της μέσα σε ένα τέτοιο παγκόσμιο σκηνικό, όταν μάλιστα γνωρίζουμε πως η κατάρρευση της Ελλάδας μπορεί να προκαλέσει παγκόσμια οικονομική καταστροφή. Μπορεί και όχι, βέβαια. Όλα σχετικά είναι.
Ακόμη και η εθνική αντίσταση ενάντια στα γερμανικά στρατεύματα κατοχής δε θα μπορούσε να αποδώσει καρπούς, εάν δεν υπήρχε η ευκαιριακή τότε σύμπραξη του κομμουνιστικού ΕΑΜ με τις δυνάμεις της καπιταλιστικής Αγγλίας και της Αυστραλίας. Ο κοινός ναζιστικός εχθρός ένωσε τότε ευκαιριακά ετερόκλητες δυνάμεις.
Γοργοπόταμος, η σύμπραξη ΕΑΜ και Άγγλων
Και ποιοι μπορεί να είναι σήμερα οι στρατηγικοί σύμμαχοι;
Δεν είναι και πολλοί, δυστυχώς.
Είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα.
Τις λύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης τις βιώνουμε στο πετσί μας και αυτήν έχει επιλέξει ως σύμμαχο η κυβέρνησή μας.
Η Ρωσία δεν είναι διατεθειμένη να βοηθήσει μόνη της, χωρίς τη συμμετοχή της Ευρώπης και αυτό το βλέπουμε και στην πολύ πιο εύκολη και φτηνότερη οικονομικά υπόθεση της Κύπρου, όπου δέχεται να χρηματοδοτήσει με όρο την υπαγωγή της χώρας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης.
Η Κίνα, αν και έχει την οικονομική δύναμη, βλέπουμε πως δεν κάνει καμία τέτοια κίνηση προς καμία χώρα. Αρκείται σε επενδύσεις, όχι όμως σε χρηματοδότηση και οικονομική-πολιτική στήριξη μιας χώρας στην Ευρώπη.
Και αν προσθέσουμε εδώ και έναν τελευταίο (και πιο αδύναμο) πιθανό στρατηγικό σύμμαχο, τη Λατινική Αμερική, αυτή λόγω της κρίσης δυστυχώς βιώνει την ανακοπή της ανοδικής της πορείας και επιπλέον η κατάσταση της υγείας του Τσάβες, της πρωταγωνιστικής φιγουρας δηλαδή της Μπολιβαριανής συμμαχίας, αλλά και τα προβλήματα στη Αργεντινή καθιστούν πολύ δύσκολη έως ανέφικτη την πρόσδεσή μας σε αυτό το άρμα, κίνηση που θα ήταν εξάλλου εξαρχής πολύ δύσκολη.
Επομένως απομένουν μόνο οι ΗΠΑ. Και αποτελεί ευνοϊκή συγκυρία η ύπαρξη του Ομπάμα, ο οποίος κινείται στα όρια της συστημικής διαχείρισης μέσα στη μητρόπολη του Καπιταλισμού. Ο Ομπάμα, για τα δεδομένα των ΗΠΑ, είναι... ημιακραίος κομμουνιστής!
Η εναπομείνασα λύση, αν αρνηθούμε και τις ΗΠΑ, είναι να ακολουθήσουμε ως χώρα καρμπονάρικες λογικές του τύπου "παρά προστάτας να 'χωμεν", λογικές που προϋποθέτουν όμως ένα λαό... στα όπλα!
Και αυτός ο λαός δεν υπάρχει. Αλλά και αν ύπάρξει, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι ως λαός και για τις συνέπειες αυτής της πολιτικής.
Και επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω ιδιαιτέρως για κάτι τέτοιο.
Αλλά τελοσπάντων, όπως έχουμε πει και ξαναπεί, αν θέλουμε να κάνουμε επανάσταση δε χρειαζόμαστε σε κάτι τον ΣΥΡΙΖΑ. Την κάνουμε και μόνοι μας.
Η επιλογή του όμως από μας είναι μια επιλογή πολιτικής διαχείρισης της κρίσης, ελπίζοντας πως η λύση που θα βρει θα είναι, συγκριτικά έστω με την παρούσα κατάσταση, προς όφελός μας.
Δεν μπορεί λοιπόν να τίθεται ζήτημα αν πρέπει ή όχι να συναντιέται κανείς με τον άλλοτε εχθρό του.
Αλλά πρέπει να αναλογιστούμε αν και με ποιους τρόπους μπορούμε να εξασφαλίσουμε οφέλη από τη συγκυριακή αυτή συμμαχία.
Αντί να εμμένουμε στις συναισθηματικές μας επιταγές του αντιαμερικανισμού, καλό είναι να παρακολουθούμε και να κρίνουμε το περιεχόμενο, τις στοχεύσεις και τα ενδεχόμενα οφέλη ή ζημιές από αυτήν την ελληνο-αμερικανική στρατηγική προσέγγιση.
Και βάσει αυτών και μόνο να κρίνουμε θετικά ή αρνητικά την πολιτική αυτή πράξη.
Τα όσα είπε ο Τσίπρας στις ΗΠΑ και τα όσα άκουσε είναι το μείζον.
Εμένα, προσωπικά, με ικανοποίησε η στάση του εκεί, αφού διατήρησε τις θέσεις του για ακύρωση των Μνημονίων, για μια συνολική επαναδιαπραγμάτευση των δανειάκών συμβάσεων και του χρέους, και κυρίως για άμεσο τερματισμό των πολιτικών ανισομερούς λιτότητας στη χώρα μας και στην Ευρώπη εν γένει.
Επίσης υπερασπίστηκε καθαρά και χωρίς ατερίσκους το δίκιο των απεργιών, "στενοχωρώντας" τους συνομιλητές του.
Να προσθέσουμε ότι δεν έπεσε στη λούμπα κάποιων γραφικών Σκοπιανών που μάταια προσπάθησαν να αποσπάσουν τη λέξη "Μακεδονία" απ' τα χείλη του. Μάλλον παρακολουθούν πολύ Κεδίκογλου αυτοί...
Μέχρι και για τα κυριαρχικά δικαιώματα στην ΑΟΖ μίλησε για πρώτη φορά, πράγμα που δεν είχε κάνει ποτέ μέχρι σήμερα εδώ.
Το αν είναι ορθές αυτές οι λύσεις είναι ένα ζήτημα βεβαίως.
Αλλά δεν μπορεί να πει κάποιος πως άλλαξε τις απόψεις του εκεί.
Καλά ή άσχημα, όμως αναμφισβήτητα, τα ίδια λέει κι εδώ, τα ίδια είπε κι εκεί.
Και είναι πολύ σημαντική η διακοίνωση και νομιμοποίηση των θέσεων αυτών μέσα στο στόμα του λύκου, θέσεων οι οποίες εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού και δη του αποκλεισμένου από τη νεοφιλελεύθερη εξουσία.
Με την προσέγγιση των ΗΠΑ, πουλάμε τους Παλαιστίνιους και τους, όπου Γης, κατατρεγμένους;
Κι αν οι ΗΠΑ είναι με το Ισραήλ και ενάντια στην Παλαιστίνη, αυτό στην παρούσα φάση δε με απασχολεί.
Όπως προφανώς δεν απασχολεί κανέναν Παλαιστίνιο η στάση των ΗΠΑ προς την Ελλάδα.
Και προφανώς δεν κρίνει κανείς Παλαιστίνιος τις πολιτικές του ηγεσίες από τη στάση τους στο ελληνικό, το ιρλανδικό ή το... καταλανικό ζήτημα.
Ούτε βέβαια θα θυσιάσει μια πιθανότητα επίλυσης του δικού του προβλήματος, επικαλούμενος τους όπου γης κατατρεγμένους!
Όταν η χώρα σου βρίσκεται στη δίνη της κρίσης, στο επίκεντρο του παγκόσμιου οικονομικού σεισμού, το πρώτο μέλημά σου δεν μπορεί να είναι η Παλαιστίνη, αλλά η Ελλάδα.
Αν βάλλεις κατά του κάθε Τσίπρα, με πρόσχημα ότι "πούλησε" τους Παλαιστινίους, και όχι με βάση τα ελληνικά ζητήματα, τότε οι βολές σου δεν προβάλλουν την πραγματική σου κριτική επί των πράξεων και επιλογών του, αλλά αποτελούν είτε εφηβική παρορμητικότητα, ασύμβατη με το σοβαρότατο διακύβευμα, είτε προαποφασισμένη πολεμική εναντίον του και επομένως δεν αποτελούν σημείο σοβαρού διαλόγου.
Οι επικριτές λοιπόν της συνάντησης Τσίπρα με ιθύνοντες των ΗΠΑ ας αναλογιστούν αν ακόμη κι ο Αραφάτ, ο μόνος σοβαρός ηγέτης των Παλαιστινίων, δεν είχε κανένα πρόβλημα να πάει στον Λευκό Οίκο και να διαπραγματευτεί το ζήτημα με τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Ασφαλώς και δεν ήταν προδότης ούτε πούλησε τους συμπατριώτες του.
Αλλά έτσι είναι η πολιτική: πρέπει να συναντιέσαι με όλους, για να κερδίσεις το μεγαλύτερο δυνατό όφελος για την πατρίδα σου.
Ζημιά είναι η Χαμάς. Όχι ο Αραφάτ που προσπάθησε να δώσει λύση.
Η Χαμάς, που η πολιτική της επιβίωση εξαρτάται από το αίμα που χύνεται, αποκαλούσε τον Αραφάτ προδότη, επειδή συναντιόταν, αναζητώντας λύση, με τον Αμερικανό και τον Ισραηλινό πρόεδρο, τους παράγοντες δηλαδή που είναι οι μόνοι που επηρεάζουν τη δυνατότητα εύρεσης λύσης.
Κατ' αυτούς (δηλ. τη Χαμάς) ο Αραφάτ θα έπρεπε να ζωστεί με... εκρηκτικά και να ανατιναχθεί εντός του Λευκού Οίκου. Και χέστηκε η φοράδα στ' αλώνι για τα παγκόσμια καπιταλιστικά συμφέροντα, αν το 'κανε κιόλας αυτός κάποια στιγμή. Λέτε να λυνόταν το πρόβλημα έτσι;
Ο Αραφάτ όμως επιχείρησε να σταματήσει το αίμα και να δοθεί μια λύση δίκαιη ή λιγότερο δίκαιη, που όμως θα σταματούσε τον αφανισμό και τη γενοκτονία του λαού του.
Κι αυτόν στην αρχή οι Δυτικοί τον έλεγαν "Τρομοκράτη", αλλά κατάφερε με τη στάση του να νομιμοποιήσει την παρουσία του παλαιστινιακού λαού στο διεθνές σκηνικό και στην πατρογονική τους γη. Η νομιμοποίηση αυτή (για όποιον έχει διαβάσει ιστορία) είναι το κλειδί της λύσης.
Όταν νομιμοποιείται η ύπαρξή σου και το έννομο συμφέρον σου σ' εκείνο το κομμάτι γης, τότε αργά ή γρήγορα, θα αποκτήσεις και το κράτος σου.
Και έτσι ο Αραφάτ, με τις συναντήσεις του και τη διεθνή του παρουσία, έβαλε το νερό στο αυλάκι για να λυθεί κάποια στιγμή το θέμα της χώρας του με κάποιο τρόπο. Και αυτά τα θέματα, όπως γνωρίζουμε, δε λύνονται απ' τη μια μέρα στην άλλη.
Και ήδη και μετά το θάνατο του Αραφάτ, χάρη στις ενέργειές του, έχουν γίνει κάποια βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση και αργά ή γρήγορα θα δοθεί κάποια λύση.
Έτσι και κάθε Έλληνας πολιτικός ηγέτης που θέλει να δώσει μια λύση στο ελληνικό πρόβλημα, οφείλει να συναντηθεί και να ξανασυναντηθεί με όλους τους εμπλεκόμενους στο ζήτημα και φυσικά με όλους τους παράγοντες του διεθνούς σκηνικού που επηρεάζουν, θέλουν ή μπορούν να επηρεάσουν τις μελλοντικές εξελίξεις στη χώρα μας.
Κι αυτό δε λέγεται προδοσία.
Λέγεται απλώς πολιτική.
Μαζεστιξ
Πηγή: http://www.ramnousia.com/
No comments:
Post a Comment